Κατά τη διάρκεια του έτους 2002 η Κλινική Χειρουργικής Ογκολογίας απέκτησε την τελευταία μονάδα της, τη Μονάδα Μελανώματος – Σαρκώματος. Ο γενικότερος προσανατολισμός της κλινικής και ιδιαίτερα το όραμα και η πίστη του διευθυντή της οδήγησε στην δημιουργία της μονάδας αυτής,
με σκοπό τη βελτίωση της αντιμετώπισης των ασθενών με μελάνωμα και σάρκωμα, τη λεπτομερή καταγραφή των περιστατικών αυτών και τη δημιουργία επιστημονικού έργου. Για την βέλτιστη αντιμετώπιση των ασθενών, η μονάδα αυτή συνεργάζεται στενά με τη Μονάδα Πλαστικής Χειρουργικής, τη Δερματολογική Κλινική, το Παθολογοανατομικό Εργαστήριο, το Εργαστήριο Πυρηνικής Ιατρικής, τη Μονάδα Περιοχικής Θεραπείας Νεοπλασιών και με την Κλινική Παθολογίας-Ογκολογίας.
Έως το τέλος του 2013 αντιμετωπίστηκαν παραπάνω απο 150 περιστατικά με σαρκώματα εκ μαλακών ιστών, από τα οποία τα περισσότερα υποβλήθηκαν σε χειρουργική εκτομή. Επίσης η κλινική αντιμετώπισε παραπάνω από 400 περιστατικά με μελάνωμα, για τα οποία διενεργήθηκαν παραπάνω από 500 επεμβάσεις, έπειτα από διαγνωστική βιοψία. Σχεδόν όλοι οι ασθενείς υποβλήθηκαν σε συμπληρωματική, θεραπευτική εκτομή της περιοχής, ενώ περίπου 260 ασθενείς υποβλήθηκαν ταυτόχρονα σε βιοψία του λεμφαδένα φρουρού. Συνολικά, παραπάνω από 100 ασθενείς υποβλήθηκαν σε ριζικό επιχώριο λεμφαδενικό καθορισμό. Η Μονάδα αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια 30 έως 35 νέους ασθενείς με μελάνωμα. Εφόσον μια σχετικά πρόσαφτη μελέτη της Δερματολογικής Κλινικής ανέδειξε ετήσια επίπτωση του μελανώματος στην Κρήτη της τάξης των 30 νέων ασθενών, συμπεραίνουμε ότι φαίνεται πως όλοι οι νεοί ασθενείς με μελάνωμα που κατοίκουν στην Κρήτη (και όχι μόνο) αντιμετωπίζονται στη Μονάδα μας.
Τα τελευταία χρόνια, ακολουθώντας τις διεθνείς οδηγίες, το εύρος της θεραπευτικής εκτομής έχει πλέον περιορισθεί στο 1 έως 2 εκ. πέριξ του μελανώματος. Η στενή συνεργασία με τη Μονάδα Πλαστικής Χειρουργικής εξασφαλίζει την αισθητική αποκατάσταση του δερματικού ελλείμματος που δημιουργείται μετά την εκτομή.
Η βιοψία του λεμφαδένα φρουρού αποτελεί την πιο σύγχρονη στρατηγική αντιμετώπισης των επιχώριων λεμφαδένων στους ασθενείς με κλινικά εντοπισμένο μελάνωμα και καθορίζει τους ασθενείς, που θα ωφεληθούν από τον επιχώριο λεμφαδενικό καθαρισμό. Το 1996 εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας στο δικό μας κέντρο, καθώς η μονάδα μας είναι από αυτές με την μεγαλύτερη εμπειρία στην Ελλάδα. Ο λεμφαδένας φρουρός είναι ο πρώτος λεμφαδένας που δέχεται τη λέμφο από το σημείο του μελανώματος και έπειτα περνά στους υπόλοιπους επιχώριους λεμφαδένες. Η λεμφική διασπορά της νόσου καταλαμβάνει πρώτο τον λεμφαδένα φρουρού και έτσι ο λεμφαδένας αυτός αντιπροσωπεύει την κατάσταση όλων των επιχώριων λεμφαδένων. Μόνο επί διήθησης του λεμφαδένα φρουρού ή επί κλινικά αντιληπτών μεταστάσεων, ο ασθενής υποβάλλεται σε ριζικό λεμφαδενικό καθαρισμό. Στην πορεία της, η μονάδα έχει αποκτήσει σημαντική εμπειρία στο ριζικό λεμφαδενικό καθαρισμό του τραχήλου, της μασχάλης και της μηροβουβωνικής χώρας, επεμβάσεις εξαιρετικά απαιτητικές. Παλαιότερα οι ασθενείς υποβάλλονταν έστω και προφυλακτικά σε λεμφαδενικό καθαρισμό. Όμως σήμερα, σε ασθενείς χωρίς διηθημένο λεμφαδένα φρουρό αποφεύγεται ο λεμφαδενικός καθαρισμός από τον οποίο δεν πρόκειται να ωφεληθούν. Επίσης, η μέθοδος της βιοψίας του λεμφαδένα φρουρού προσφέρει πιο λεπτομερή σταδιοποίηση της νόσου, ενώ η κατάσταση του λεμφαδένα φρουρού αποτελεί ένα από τους πιο ισχυρούς προγνωστικούς παράγοντες.
Για ασθενείς με τοπικοπεριοχική υποτροπή του μελανώματος ή τοπικώς προχωρημένο σάρκωμα των άκρων, εφαρμόζουμε σε συνεργασία με τη Μονάδα Περιοχικής Θεραπείας Νεοπλασιών την τεχνική της περιοχικής χημειοθεραπείας του άκρου, μετά από αγγειακή απομόνωση. Οι επεμβάσεις αυτές εκτελούνται αποκλειστικά στο νοσοκομείο μας σε πανελλήνιο επίπεδο. Με τη μέθοδο αυτή, τόσο οι περιοχικές μεταστάσεις του μελανώματος όσο και το τοπικώς προχωρημένο σάρκωμα εκτίθενται σε υψηλές συγκεντρώσεις χημειοθεραπευτικού, με ταυτόχρονα χαμηλά συστηματικά επίπεδα φαρμάκου. Κατά συνέπεια, προσφέρει αυξημένη αποτελεσματικότητα με μειωμένη συστηματική τοξικότητα.
Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα αποτελούν την κλινική εφαρμογή και τη μελέτη της διαγνωστικής ακρίβειας και συνεισφοράς της βιοψίας του λεμφαδένα φρουρού στο εντοπισμένο μελάνωμα του δέρματος. Επίσης δημιουργήθηκε μια αρκετά μεγάλη βάση δεδομένων με όλα τα στοιχεία των ασθενών με μελάνωμα που αντιμετωπίσθηκαν.
Παράδειγμα του διδακτικού έργου της μονάδας ήταν η οργάνωση του συμποσίου ‘Current concepts in sarcoma treatment’ (‘Νεώτερες απόψεις στην αντιμετώπιση του σαρκώματος’) το Οκτώβριο του 2004 στο Ηράκλειο. Το συμπόσιο με σημαντική διεθνή συμμετοχή είχε μεγάλη επιτυχία, όσον αφορά το επιστημονικό επίπεδο και τη συμμετοχή των σύνεδρων. Τέλος, στο πλαίσιο του διδακτικού έργου της Μονάδας εντάσσονται κύκλοι μαθημάτων που απευθύνονται σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό καθώς και σε φοιτητές. Η Μονάδα συμμετέχει στην διεξαγωγή σεμιναρίων, συνεδρίων και συμποσίων που οργανώνονται σε πανελλαδικό επίπεδο.